غرابت لفظغرابت لفظ، نامانوس بودن معنای لفظ ؛ عامل لفظی تشابه را می‌گویند. ۱ - تعریفغرابت لفظ و کمی استعمال آن، از عوامل لفظی تشابه در الفاظ مفرد است. ۲ - مثالمانند: ۱. لفظ «اب» در آیه ۳۱ سوره عبس : (وفاکهة وابا). این آیه از آیات متشابه به شمار می‌آید؛ زیرا کلمه «اب» غرابت دارد و معنای آن دور از فهم است و برای روشن شدن معنا، به ناچار باید به آیه دیگری از محکمات مراجعه کنیم، و آن آیه (متاعا لکم ولانعامکم) است و از آن به دست می‌آید مقصود از «اب» چراگاه حیوانات است که در آن چریده و از آن تغذیه می‌کنند. ۲. کلمه «یزفون» در (فاقبلوا الیه یزفون)؛ «پس به سوی او روی آوردند؛ در حالی که می‌شتافتند». همان گونه که غرابت لفظ یکی از عوامل لفظی تشابه است، یکی از اسباب اجمال نیز شمرده می‌شود؛ مانند: ۱. (واذا طلقتم النساء فبلغن اجلهن فلا تعضلوهن ان ینکحن ازواجهن). در این آیه، غرابت معنای لفظ «عضل» و «تعضیل» باعث اجمال آیه شده است. ۲. کلمه «حرف» در آیه: (ومن الناس من یعبدالله علی حرف). ۳. کلمه «حصور» در آیه: (سیدا وحصورا). [۹]
زرقانی، محمد عبد العظیم، ۱۹۴۸- م، مناهل العرفان فی علوم القرآن، ج۲، ص۲۹۸.
[۱۲]
صالحی کرمانی، محمد رضا، درآمدی برعلوم قرآن، ص۲۲۶.
[۱۳]
کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، شناخت قرآن، ص۲۲۱.
[۱۴]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۳، ص۶۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «غرابت لفظ». |